در نیمه‌ی دوم سال 1400 بسیاری از تولیدکنندگان صنعت لاستیک به دلیل وجود مشکلاتی که در ذیل به آن اشاره خواهیم کرد زیان‌ده شدند و برای کمک به حل این مسائل پیشنهاد حضور تایرسازان در بورس کالا مطرح شد که طی نشستی با حضور معاون نظارت بر بورس‌ها، ناشران، نایب رییس هیئت‌مدیره سازمان بورس، مدیران عامل شرکت‌های بورس و فرابورس، این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در نهایت در نیمه دوم سال 1400 برای اولین بار عرضه‌ی لاستیک در بورس کالا انجام شد.
مدیرعامل گروه صنعتی بارز:
تا پایان سال 1400 به سبب عرضه لاستیک در بورس کالا شاهد ایجاد رقابت بین شرکت‌های تولیدی بودیم که علت آن را می‌توان تفاوت قیمت بازار آزاد با بورس کالا دانست.
برای ادامه این مطلب با ما در هم‌‌تایر هراه شوید.
از آنجایی که ایران جز کشورهای با منابع عظیم طلای سیاه است صنایع مختلفی در حیطه‌ی نفت و پتروشیمی ایجاد شده که می‌توان به صنعت لاستیک به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها اشاره کرد چرا که مواد اولیه‌ی این صنعت از نفت تامین می‌شود و جای صنعت لاستیک در بازار بورس خالی بود. باتوجه به اینکه تایرسازان با مشکلات متعددی مواجه هستند، ورود به بازار بورس می‌تواند تا حدودی ناجی این صنعت باشد.
مشکلات صنعت تایرسازی در ایران
۱. قیمت‌گذاری دستوری: به دلیل اینکه بدون در نظر گرفتن نرخ کل زنجیره تایرسازی، نرخ محصول نهایی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد به صورت دستوری تعیین می‌شود.
کارگزار عرضه‌کننده مطرح لاستیک در بورس کالا درمورد فواید عرضه تایر در بورس کالا عنوان کرد: حذف قیمت‌گذاری دستوری و کشف عادلانه قیمت بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا یکی از مشکلاتی است که شرکت‌های تولیدکننده تایر با آن روبه‌رو هستند. قیمت‌گذاری دستوری باعث افزایش پیوسته بهای تمام شده لاستیک و شرکت‌های عرضه‌کننده لاستیک را متحمل زیان کرده بود. ولیکن با حذف قیمت‌گذاری دستوری و کشف قیمت بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا این نقصان پوشش داده شد.
2. قاچاق و دلالی: قاچاق و دلالی در این صنعت بسیار آسان‌تر از دیگر صنایع است.
رئیس انجمن صنعت لاستیک بیان کرد:
دوده صنعتی که وزن زیادی در صنعت تایرسازی دارد و ۲۳ درصد هزینه و وزن تایر را تشکیل می‌دهد نسبت به سال گذشته ۱۳۰ درصد رشد قیمت داشته است. همچنین کائوچوی مصنوعی به عنوان ماده اولیه تولید لاستیک بین ۳۵ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت داشته در حالی که قیمت محصول نهایی است فقط ۳۰ درصد افزایش یافته است. با این حال دولت می‌خواهد از جیب تولیدکنندگان لاستیک به دلالان سود برساند؛ چون تفاوت قیمت لاستیک از تولید تا بازار بستگی به انواع لاستیک بین ۱۵ تا ۶۰ درصد وجود دارد.
3. مشکلات صادرات تایر: مربوط به ممنوعیت صادرات.
عبدالمالکی :
صادرات به صورت محدود آزاد است؛ اما بروکراسی خسته‌کننده‌ای دارد. برای لاستیک‌های سواری ۱۰ درصد حجم تولید و برای لاستیک‌های کشاورزی ۳۰ درصد، اجازه صادرات می‌دهند؛ اما برای هر بار باید دو ماه نامه‌نگاری و پیگیری انجام شود.
وی همچنین اظهار داشت:
خروج لاستیک از شمول قیمت‌گذاری و اینکه قیمت‌گذاری توسط واحدهای صنفی بر اساس رقابت و عرضه و تقاضا تعیین شود، کمک بانک‌ها به پروژه‌های روی زمین مانده و اعطای تسهیلات و حمایت مالی از حدود ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری در صنعت تایرسازی که بلاتکلیف مانده است و حذف بروکراسی از صادرات و افزایش سهمیه صادرات لاستیک، جزو خواسته‌های ما از دولت است.
4. افزایش قیمت مواد اولیه: مشکلات تحریم و عدم دسترسی آسان به مواد اولیه و در نتیجه افزایش هزینه تولید.
حمیدرضا عبدالمالکی در رابطه با موانع تهیه مواد اولیه اظهار داشت:
هزینه قیمت مواد اولیه تولید لاستیک و تایر بر اساس اسناد مالی که در کدال منتشر کرده‌ایم ۷۷ درصد نسبت به سال گذشته رشد کرده است. اما آنچه در ستاد تنظیم بازار برای رشد قیمت تایر داده شده است فقط ۳۰ درصد اجازه افزایش داده که این مسئله سبب زیان تولیدکنندگان تایر می‌شود.
5. افزایش قیمت ارز: از آنجایی که قیمت مواد اولیه به طور مستقیم تحت تاثیر نرخ ارز می‌باشد روند افزایشی قیمت ارز باعث بالا رفتن هزینه تامین مواد اولیه شده است. لازم به ذکر است ۴۰ درصد مواد اولیه از طریق واردات تامین می شود.
بورس میزبان ۵ میلیون حلقه لاستیک شد
بورس‌کالای ایران در دوجلسه اخیر کمیته عرضه، ۵ میلیون و ۱۵۰ هزار حلقه تایر خودروی چهار تولیدکننده را در بورس مورد پذیزش قرار داد. در جلسات روزهای ۲۹ شهریور و ۱۱ مهر طی بررسی هایی که در کمیته عرضه بورس کالا صورت گرفت در مجموع ۳۵ هزار و ۶۳۰ تن تایر معادل ۵ میلیون و ۱۵۰ هزار حلقه تایر از سوی شرکت‌های گروه صنعتی بارز، لاستیک بارز کردستان، مجتمع صنعتی آرتاویل تایر و مجتمع صنایع لاستیک یزد در بورس‌کالا مهمان شده‌اند.
بنا به گزارش مدیریت پذیرش بورس کالای ایران، ۵ هزار تن معادل ۷۰۰ هزار حلقه تایر گروه صنعتی بارز و ۶هزار تن معادل ۹۰۰هزار حلقه تایر شرکت لاستیک بارز کردستان و ۱۰ هزار تن معادل یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار حلقه تایر خودروی مجتمع صنعتی آرتاویل تایر و ۱۴ هزار و ۶۳۰ تن معادل یک‌میلیون و ۹۵۰ هزار حلقه تایر مجتمع صنایع لاستیک یزد در تاریخ یازده مهر در بازار فرعی بورس پذیرش شدند.
جمع بندی
با وجود اینکه ایران در این صنعت به خودکفایی رسیده است، ولی با وجود چنین مشکلاتی حفظ این دستاورد بسیار چالش‌برانگیز شده که امید است با فعالیت این صنعت در بازار بورس بتوان بر این مشکلات فائق آمد. بر اساس قانون، هر کالایی در صورت ورود به بازار بورس از زیرمجموعه‌ی قیمت‌گذاری دستوری خارج می‌شود و لزومی به فروش آن با قیمت‌های تعیین شده نیست.
